آثار

معرفی مقاله؛ جنبش‏ های انقلابی عربی؛ چشم‏ اندازها و چالش‏ های الگوی نوین دولت

هدف این مقاله، بررسی مهمترین مؤلفه های مؤثر بر چشم ‏انداز سیاسی جنبش‏های انقلابی عربی و چالش‏های پیش روی الگوی نوین دولت در خاورمیانه عربی می‏ باشد. نگارنده بر این بوده که؛ در مرحله گذار به دولت مدنی، مؤلفه هایی مانند ماهیت دولت و نوع واکنش رژیم سیاسی به جنبش انقلابی، نوع ائتلاف یا انشقاق گفتمان‏های فکری سیاسی نوگرا با احزاب سنتی اسلام‏گرا، بی‏ طرفی یا نوع مداخله نیروهای مسلح، و کیفیت تأثیرگذاری عوامل فراملی، منجر به سه الگوی گذار نسبتاً مسالمت ‏آمیز در مصر و تونس، جنگ داخلی در لیبی و مبارزات مسلحانه در سوریه و یمن و آغاز اصلاحات ساختاری تدریجی در اردن و مراکش شده است.

معرفی مقاله؛ چشم‏ انداز توازن قدرت در قفقاز در پرتو تحول در روابط ترکیه-ارمنستان

این مقاله در سال ۱۳۸۸ و پس از توافقات اولیه ایروان و آنکار برای عادی سازی روابط فیمابین نوشته شده است و در صدد بررسی تاثیر این تحول بر فرایندهای ژئوپلیتیک منطقه ای بود. هر چند این امر به دلایل مختلف به تاخیر افتاد، ولی پس از جنگ دوم قره باغ، یافته ها و رویکرد این نوشته می تواند چشم اندازی از وضعیت جدید را که ایروان در صدد بهبود مناسبات با آنکار و باکو می باشد، پش روی تحلیل گران و سیاستگزاران حوزه قفقاز قرار دهد. بر مبنای یافته های مقاله، بررسی معادله قدرت در قفقاز در پی بهبود مورد انتظار روابط ترکیه و ارمنستان نشان می‏دهد ترکیه به خاطر ملاحظاتی چون، کاهش فشار بین ‏المللی، ورود به اتحادیه اروپا، امنیت و انتقال انرژی، نفوذ بیشتر در قفقاز و ایجاد محیط امن منطقه ‏ای درصدد بهبود روابط با ارمنستان است. ارمنستان نیز به خاطر اهداف راهبردی همچون کاهش وابستگی نظامی – اقتصادی به روسیه، رفع محاصرۀ اقتصادی، خروج از انزوای ژئوپلتیکی، پاسخ به بحران‏های داخلی و دستیابی به امنیت منطقه ‏ای، گرایش زیادی به بهبود روابط با ترکیه دارد.

معرفی مقاله؛ ایران و آمریکا: دستور کاری برای همکاری

این مقاله در اوایل روی کار آمدن دولت خاتمی نگارش شده و آنتونی کردزمن، تحلیلگر ارشد آمریکایی در این مقاله اعتقاد داشت که اگر چه تصویر هر یک از دو کشور ایران و آمریکا نزد دیگری بسیار زشت و غیرقابل تحمل است اما، دلایل کافی‏ وجود دارد که هر دو نسبت به گذشته اغماض نمایند. ادله ‏ای که مؤلف برمی ‏شمارد عموما منافع راهبردی‏ ای است که نصیب طرفین می‏شود. به همین خاطر است که دیپلماسی نیز نقش برجسته ‏ای یافته و پرداختن به گفتگوهای انتقادی می‏تواند گام مؤثری ارزیابی شود. بر این اساس اگر چه روابط دو کشور در آینده نزدیک دوستانه نخواهد بود، اما مؤلف بر آن است که حرکتی در دو کشور به سوی یک توافق استراتژیک آغاز شده است. روندی که در حوزه ‏های مختلف و بویژه اقتصادی قابل مشاهده است. در مجموع نویسنده بدون انکار پیشینه عملکرد نامطلوب آمریکا در ایران، بر آن است تا ادله ‏ای را برای ضرورت نادیده انگاشتن این سابقه ارایه دهد.

معرفی مقاله؛ رژیم های جهانی و تحول جایگاه جنبش های قومی

این مقاله تاثیر گسترش رژیم های جهانی حقوق بشر و دمکراسی را بر وضعیت جنبش های قومی بررسی کرده است و معتقد است؛ رژیم‌های فراملی و بین‌المللی اعم از موازین حقوق بشر و مناسبات دموکراتیک همراه بارشد سازمان‌های غیردولتی و فراملی و تفسیر موسع شورای امنیت از مفاد منشور سازمان ملل در خصوص حفظ صلح و نظم بین‌المللی، از مهمترین پیامدهای فرآیند جهانی شدن در دهه‌های پایانی قرن بیستم است که می‌تواند جنبش‌های‌قومی‌ و دولت‌های‌ کثیرالقوم‌ را با فرصت‌ها و تهدیدهای جدیدی مواجه سازد. بر این اساس رژیم‌های جهانی به تدریج به رقبای حقوق اساسی و داخلی نظام‌های به جای مانده از الگوی وستفالیایی تبدیل شده و بیش از آنکه ابزار اعمال قدرت و تنظیم روابط از سوی دولت‌ها باشند، محملی برای انسجام بیشتر هویتی و تکثیر خواسته‌های گروه های فروملی و جنبش‌های قومی خواهند بود.

معرفی مقاله؛ چشم انداز آتی ناسیونالیسم قومی در آذربایجان ایران

این نوشته برگرفته از یافته های یک پروژه پژوهشی با عنوان بررسی جامعه شناختی حرکت های مدنی- قومی می باشد که در سال ۱۳۸۱ در قالب سخنرانی ارائه شده است. نگارنده ابتدا به مقدمات مفهومی و مباحث تئوریک و عوامل موثر بر پدیداری ناسیونالیسم قومی می پردازد و سپس در بخش دیگر مسائل قومی در آذربایجان ایران را در چارچوب چند مبحث؛ ۱) ایدئولوژی یا مبانی فکری و اهداف جریان های قومی ۲) پایگاه اجتماعی گروه های فعال مدنی و فرهنگی- سیاسی و ۳) رفتار شناسی نخبگان و توده های مردمی و نیز روش های کنشگری و فعالیت و اقدام جمعی آنها ارائه می نماید.

مقاله؛ نظریه‏ های تکثرگرا و گروههای اجتماعی

این مقاله براساس ساختار اجتماعی جوامع مختلف، کوشیده است انواع جوامع متکثر را در سه رهیافت تکثرگرایی لیبرال، تکثرگرایی جماعتی و تکثرگرایی رادیکال مطالعه نماید. بر این مبنا تمرکز اصلی بحث، شناسایی انواع گروههای اجتماعی در جوامع متکثر و تبیین کارکرد آنها در نظامهای سیاسی می‏باشد. همچنین تبیین منشأ و ماهیت اختلافات گروههای اجتماعی در جوامع متکثر و نیز فرایند دستیابی به تغییرات اجتماعی و نظم سیاسی هدف دیگر این مقاله است. نویسنده معتقد است که در تکثرگرایی لیبرال، بازیگران اصلی را انجمنهای داوطلبانه و سازمانهای فعال مدنی تشکیل می‏دهند که گروههای اجتماعی را نمایندگی و حکومت را کنترل می‏کنند. در این دیدگاه، نتیجه بازی گروههای سیاسی در عرصه سیاست، حاصل جمع جبری مثبت می‏باشد. در مقابل، در جوامع متکثر جماعتی گروههای مذهبی، قومی و بدوی، گروههای اصلی را تشکیل داده و برخی از این گروهها به هزینه گروههای دیگر در عرصه سیاست ملی منتفع می‏شوند.

معرفی کتاب؛ هویت و سیاست (در دست انتشار)

مجموعه مقالات هویت و سیاست که ثمره تاملات و نوشته های ۲۵ سال اخیر نگارنده است، سعی کرده به لحاظ نظری یا موضوعی ابعاد مشخصی از مساله قومیت را به عنوان یک نیروی اجتماعی و سیاسی در ایران بررسی کرده و ارتباط آن را با دیگر مفاهیم یا مقوله‌های مرتبط ارزیابی نماید. کتاب حاضر در برگیرنده سه بخش متمایز است: مقالات بخش اول بیشتر به مباحث مفهومی و تئوریک قومیت و مفاهیم مرتبط به آن مانند ملت، امنیت و جهانی شدن می‌پردازد. مطالب بخش دوم به تحلیل و ارزیابی سیاست قومی و آینده شناسی تحولات قومی در ایران مرتبط است. بخش سوم نیز به بررسی نقش قومیت در تاریخ معاصر آذربایجان ایران اختصاص یافته است.

معرفی کتاب؛ معمای امنیت و  توسعه سیاسی  در ایران معاصر، ۱۴۰۴

مهمترین منشاء و منابع ناامنی دولت ملی در ایران را در منظومه سه ضلعی؛ «عدم انسجام ملی متأثر از ساخت اجتماعی متکثر و الگوی ملت سازی همسان ساز»، «دولت ضعیف و امنیت گرا» و «محیط ژئوپلیتیکی ناامن» جستجو کرد و این منابع ناامنی همواره به صورت دیالکتیکی رشد شاخص‌های توسعه سیاسی یا تقویت سازوکارهای گذار به فرایند و نظم دمکراتیک را با چالش مواجه کرده است. بر مبنای این چارچوب تحلیلی، پژوهش حاضر در صدد شناسایی و بررسی مقایسه ای مهمترین چالشها و ناامنی های امنیتی در سه حوزه یاد شده در ایران و ارزیابی تاثیر آنها بر فرایند رشد، نوسازی و توسعه سیاسی در سه مقطع مشروطه، پهلوی و جمهوری اسلامی می‎باشد. به عبارتی دیگر این کتاب در صدد تحلیل این مساله است که «چالش‎های امنیتی دولت در ایران در سه ساحت یاد شده چه تاثیری بر فرایند نوسازی و توسعه سیاسی به مفهوم دمکراسی مشارکتی داشته است و نسبت ناامنی‌های ساختاری دولت با شاخص‌های نوسازی و توسعه سیاسی در سه دوره تاریخی مدنظر چگونه بوده و چه تمایزهایی داشته است.»

معرفی کتاب؛ توسعه منطقه ای در ایران؛ تحلیل ها و رویکردها

مجموعه مقالات کتاب توسعه منطقه ای، تلاشی برای توصیف وضعیت توسعه ملی و روندهای توسعه نامتوازن منطقه ای و نیز تبیین چرایی پدیداری آن است که در دو بخش رهیافت ها و رویکردهای نظری و نیز مسائل و مطالعات موردی تدوین شده است. هر چند هریک از مقالات با رویکردهای متفاوت، مسائل متمایزی از توسعه منطقه ای در ایران را مورد توجه قرار داده اند، ولی نکته تمرکز و محوری آنها، فهم وضعیت، مسائل و تبیین چرایی پدیداری روندها و مؤلفه های توسعه نامتوازن منطقه ای و پیامدهای اجتماعی و امنیتی آن در کشور می باشد.

مجلس نهم؛ ویژگی‌ها،مسائل و اولویت‌ها

انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی که با افزایش میزان مشارکت رأی دهندگان نسبت به دوره‌های قبل همراه بود، باعث تغییر در ترکیب نمایندگان مجلس شد، تغییری که به باور بسیاری از کارشناسان در صورت اجتناب نمایندگان از پرداختن به مسائل حاشیه‌ای میتواند به افزایش کارایی مجلس منجر شده و نقش تعیین کننده‌ای در رفع بسیاری از چالشهای فراروی کشور ایفا کند. این نوشتار ضمن معرفی ویژگیهای مجلس نهم، مهمترین چالش‌ها و اولویت‌های آن را بررسی خواهد کرد.

برچسب‌ها:


برو بالا