پس از ۴۷ سال فعالیت مسلحانه، نهایتاً حزب کارگران کرد ترکیه روز ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ پایان فعالیت نظامی خود را اعلام نمود و به این صورت پس از نیم قرن یکی از بزرگترین گروه های تروریستی جهان که نزدیک به ۴۰ هزار قربانی برجای گذاشت، با خلع سلاح خود سازمان تشکیلاتی اش را نیز منحل نمود.
هر چند طرح صلح کردی پس از نزدیک به دو دهه مذاکرات، مهمترین مرحله خود یعنی انحلال پ ک ک و پذیرش خلع سلاح و پایان مبارزه مسلحانه را پشت سر گذاشته، ولی هنوز موفقیت کامل این پروژه در عرصه سیاست پیچیده ترکیه با بیم و امیدهایی مواجه می باشد. تاکید کردها بر اصلاح قانون اساسی و تامین و تضمین بیشتر حقوق سیاسی و فرهنگی کردها، ضرورت تغییر و یا تصویب برخی قوانین مجلس ملی برای عفو عمومی و چگونگی بازگشت عناصر پ ک ک به جامعه و سیاست و نیز سیاستها و راهبردهای پ ک ک و کنگره کنفدراسیون کردی( کا ج کا) به عنوان تشکیلات فرا منطقه ای جریان کردی در سوریه، عراق و ایران و چگونگی خلع سلاح و الگوی ارتباط با دیگر تشکل های کثیر کردی که کنگره کنفدراسیون و پ ک ک در طول چند دهه تاسیس کرده، چالش های جدی در تکمیل و موفقیت طرح گشایش کردی ایجاد خواهد بود.
البته دولت ترکیه و شخص اردوغان و نیز احزاب همسو با دولت مانند حزب حرکت ملی برای پیشگیری از تکرار ناکامی های قبلی، صریحاً اعلام کردهاند که حساسیت و اهمیت تکمیل فرایند این پروسه را درک میکنند و از این رو در این مسیر دقت بیشتری برای جلوگیری از پدیداری عوامل مخرّب و بازدارنده خواهند داشت و چنین موضعی نشانگر اهمیت این رویداد تاریخی برای دولت و ملت ترکیه می باشد.
با وجود چنین چالش هایی، چنانچه طرح صلح کردی علاوه بر مرحله انحلال پ ک ک و پایان مبارزه مسلحانه ناسیونالیسم کردی، دیگر مراحل موفقیت خود را طی نماید، دستاوردها و پیامدهای این طرح را می توان در سه سطح ملی، منطقهای و بینالمللی تحلیل نمود که این یادداشت اشاراتی به دو سطح اول خواهد داشت؛
اولاً در سطح ملی و در سیاست ترکیه، موفقیت طرح گشایش کردی زمنیه تغییرو تحول موازنه قدرت بین احزاب و جریان های سیاسی موافق و مخالف این طرح، دولت و حزب حاکم را ایجاد خواهد کرد. در این چارچوب، از یک سو موجب تقویت جایگاه و موقعیت ائتلاف حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی (ائتلاف جمهوریت) در عرصه رقابت های انتخاباتی خواهد شد. با توجه به گرایش های مذهبی و محافظه کارانه بخشی از جامعه کردی، جایگاه حزب حاکم عدالت و توسعه در مناطق کردی تقویت خواهد شد. به این ترتیب این رویداد تاریخی، هم زمینه اقبال به ائتلاف جمهوریت در میان کردهای ترکیه و هم موجب اقبال به حزب کردی دمکراسی و برابری خلق ها(DEM) در میان جریانات میانه روی ترک خواهد گردید. شاید مهمترین دستاورد طرح گشایش کردی، ملّی شدن و ترکیه ای شدن ماهیت، اهداف و راهبردهای احزاب کردی باشد که سعی خواهند کرد که در بلندمدت از گفتمان ناسیونالیسم قومی کردی گذار کرده و در عرصه سیاست و جامعه ترکیه دنبال مخاطب باشند.
ثانیاً، پایان فعالیت مسلحانه پ ک ک، زمینه بازگشت امنیت و سرمایه را به کل ترکیه و به ویژه مناطق کردنشین شرق و جنوب شرق این کشور فراهم نموده و زمینه توسعه متوازن ملی را در پروسه ای بلندمدت تسهیل خواهد کرد. طبعاً به لحاظ توسعه منطقه ای و نیز بهبود وضعیت زیرساخت های اقتصادی و فضای کسب و کار این مناطق با جهش قابل توجهی می تواند همراه باشد که طبعاً نتیجه آن می تواند کاهش شکاف اقتصادی بین مرکز- پیرامون و نیز افزایش انسجام ملی در میان جامعه کردی باشد.
در سطح فراملی و منطقه ای، از یک سو دولت ترکیه با فراغت بال بیشتری در تحولات سیاسی و اقتصادی مناطق پیرامونی خود از مدیترانه تا قفقاز حضور داشته و با خاموشی فعالیتهای تروریستی، امنیت و امکان اجرا و تکمیل مگاپروژههایی مانند «راه توسعه» عراق و یا کریدورهای ترانزیت انرژی و یا مسیرهای ارتباطاتی تقویت و تسهیل می گردد. در سطح جهانی و منطقه ای، برخی کشورها مانند آمریکا، اسرائیل و یا یونان و قبرس، پس از انحلال و خلع سلاح پ ک ک، ظرفیت و توان تاثیر کمتری در سیاست داخلی و خارجی ترکیه خواهند داشت.
همچنین در سطح منطقهای، انحلال حزب کارگران کرد تاثیرات پیچیده ای در سوریه، عراق، و ایران خواهد داشت. برخی خبرها و قرائن حاکی از اختلاف بین سران میانی حزب در مساله خلع سلاح بوده است و طبعاً این طیف از نیروهای حزب که معتقد به ادامه فعالیت مسلحانه می باشند، مسیر کشورهای منطقه به ویژه سوریه و ایران را در قالب (YPG) و پژاک در پیش خواهند گرفت. منطق و کم و کیف مذاکرات خلع سلاح دولت ترکیه و شورای اجرایی انحلال تاثیر تعیین کننده ای بر این روند خواهد داشت. به نظر می رسد در عراق این وضعیت نیز چند ساده نخواهد بود و ارتش ترکیه به سرعت و به راحتی پایگاه های نظامی خود را ترک نخواهد کرد. ولی برآورد این هست که در بلندمدت هم به دلیل نیاز به بهبود روابط عمیق تر با دولت مرکزی عراق و نیز نفوذ و گسترش روابط اقتصادی بیشتر با حکومت اقلیم کردستان عراق، ارتش ترکیه بهانه ای برای حضور نظامی خود در این منطقه نداشته باشد.
اما در سوریه و ایران، هر چند دو سازمان نظامی ی پ گ و پژاک، پس از انحلال پ ک ک، رسماً پشتوانه نظامی، مالی و لجستیکی خود را از دست می دهند، ولی کثرت گروه ها و سازمان های وابسته به کنگره کنفدراسیون کردی و نیز پ ک ک در کشورهای منطقه زمینه نقشآفرینی بیشتر و حتی احتمال گسیل بخشی از نیروهای رادیکال کردی و نیز تجهیزات و تسلیحات پیشرفته آمریکایی و اسرائیلی را به مناطق مرزی ایران و نیز مناطق تحت نفوذ کردهای سوریه فراهم خواهد کرد.
